همه کارشناسان اتفاق نظر دارند که اپيدمي ايدز به نقطه سرنوشتساز خود رسيده است. اگر همين حالا اقدامي صورت نگيرد، تا سال ۲۰۳۰، شاهد رجعت دوباره اين بيماري خواهيم بود. يکي از بزرگترين دستاوردهاي چند سال اخير، افزايش ناگهاني برنامههاي درمان افرادي است که با ايدز زندگي ميکنند. درمان موثر آنتيرتروويروسي يعني اينکه همه مبتلايان ميتوانند اميدوار باشند که زندگي عادي و سالمي را پشت سر بگذارند. سازمان جهاني بهداشت ميگويد، از ۱۵ميليون نفري که در سال ۲۰۱۵ با داروهاي حياتبخش مبارزه با ايدز درمان شدند، ۵/۱۳ميليون در کشورهاي درحالتوسعه و بخش بزرگي از آنها در منطقه موسوم به زيرصحراي آفريقا زندگي ميکنند.
در سپتامبر ۲۰۱۵، سازمان جهاني بهداشت اعلام کرد، همه افراد آلوده صرفنظر از شمارش گلبولهاي سفيدي که مورد حمله ويروس قرار ميگيرند، سيدي۴، بايد درمان خود را آغاز کنند.
باتوجه به اين توصيه، اکنون همه گروههاي جمعيتي و سني که ويروس در بدن آنها هست، بايد درمان را آغاز کنند. چراکه درمان خودش در کاهش انتقال ویروس اچ آی وی نقش مهمی را ایفا می کند. و درمان خودش پیشگیری هم تلقی می شود. در ایران از ابتدای ثبت بیماری HIV تاکنون حدود ۳۴ هزار بیمار شناختهشده داریم. البته تخمین زده شده که حدود ۷۰ هزار نفر در کشور با HIV زندگی میکنند و این به این معناست که حدود ۳۴ هزار نفر از این افراد را نمیشناسیم. یعنی افراد زیادی از وضعیت خود بی اطلاع هستند و در نتیجه درمان دریافت نمی کنند. اهمیت تستینگ شناسایی افراد و اتصال آنها به درمان در جهت پیشگیری از انتقال اچ آی وی از اولویت های مهم برنامه های مبارزه با اچ آی وی تلقی میشود.
“برنامه ۹۰ ۹۰ ۹۰”
یکی از برنامههایی که قرار بود در کشور ما در زمینه HIV انجام شود “برنامه ۹۰ ۹۰ ۹۰” بود. چشمانداز این برنامه به صفر رساندن موارد جدید HIV، به صفر رساندن مرگهای ناشی از HIV و به صفر رساندن تبعیض تا سال ۲۰۳۰ است. این برنامه در سال ۲۰۱۵ اعلام شد و این ۱۵ سال به ۲ فاز تقسیم میشود که فاز اول آن تا سال ۲۰۲۰ ادامه دارد و فاز دوم آن یک بازه زمانی ۱۰ ساله از ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ را دربرمیگیرد. در ۵ ساله اول ۹۰ ۹۰ ۹۰ تعریف شد. به این معنا که ۹۰ درصد از کسانی که با HIV زندگی میکنند از وضعیت خودشان اطلاع داشته باشند، ۹۰ درصد از آنها روی درمان مؤثر قرار بگیرند و سطح ویروس خون ۹۰ درصد از کسانی که در پروسه درمان قرار دارند کاهش پیدا کند.علت معرفی این برنامه این است که پیشرفت علم و ورود داروهای جدید به بازار باعث افزایش طول عمر فرد مبتلا شده و به همین دلیل به هدف به صفر رساندن مرگ نزدیک میشویم. از سوی دیگر، این داروها سطح ویروس را به شدت در بدن پایین میآورند و انتقال ویروس به فرد دیگر را بسیار کاهش میدهند. الان مفهومی به نام “درمان بهعنوان پیشگیری” مطرح است و شواهد علمی نشان میدهد که درمان مؤثرترین مداخله پزشکی، زیستی است. برنامه ۹۰ ۹۰ ۹۰ جزو سرفصلها و اهداف اصلی برنامه چهارم استراتژیک ایران است که به تصویب کابینه و ریاستجمهوری هم رسیده است. برای رسیدن به این هدف در طول ۲ سال گذشته تغییرات شگرفی در برنامه ایجاد شد که این تغییرات به ما این نوید را میدهد که جهشهای بزرگی در ۲ سال آینده داشته باشیم.