پيشگيری از انتقال از مادر به فرزند
انتقال “اچ آی وی از مادر به فرزند“ چیست؟
انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند یا MTCT به این معناست که مادر در زمان حاملگی، زایمان و شیردهی ویروس اچ آی وی را به فرزندش منتقل کند. هر ساله یک و نیم میلیون زن مبتلا به اچ آی وی، حامله می شوند که اگر از درمان دارویی ضدرتروویروسی استفاده نکنند به احتمال ۱۵ تا ۴۵ درصد میتوانند عفونت اچ آی وی را به فرزندان خود منتقل کنند. حال چنانچه مادران باردار مبتلا به اچ آی وی از درمان دارویی ضدرتروویروسی استفاده نمایند، خطر انتقال اچ آی وی به فرزند، به کمتر از ۵ درصد کاهش می یابد.
اچ آی وی
در حال حاضر شیوع “انتقال اچآیوی از مادر به فرزند“ چقدر است؟
در سال ۲۰۱۱، نزدیک به ۳۳۰ هزار کودک زیر ۱۵ سال به ویروس اچ آی وی مبتلا شدند و حدود ۲۳۰ هزار نفر به علت این ویروس جان خود را از دست دادند. تقریباً تمامی این عفونتها در نتیجه ی انتقال از مادر آلوده به فرزند بوده که بیشتر آنها در بخشهای مختلف صحرای بزرگ آفریقا رخ داده است.
ما می توانیم از انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند جلوگیری کنیم. هم اکنون در کشورهای پردرآمد این نوع انتقال اچ آی وی به طور کامل حذف شده که علت آن آزمایشهای داوطلبانه، ارائه خدمات مشاوره ای، دسترسی به درمان ضدرتروویروسی، زایمان ایمن و استفاده از روشهای جایگزین شیر مادر برای تغذیه نوزاد می باشد. از سال ۱۹۹۵ تا کنون، حدود ۳۵۰ هزار کودک در سراسر جهان به علت به کارگیری روشهای ذکر شده جان سالم به در برده اند. اگر این روشها در سراسر جهان برای همه در دسترس بود، هزاران کودک نجات می یافتند.
چگونه
چگونه می توان از “انتقال اچآیوی از مادر به فرزند” جلوگیری کرد؟
بخش ایدز سازمان ملل متحد، ۴ استراتژی کلیدی را برای پیشگیری از “انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند” پیشنهاد می دهد:
۱- با استفاده از خدمات پیشگیری از اچ آی وی و بهداشت باروری می توانیم از مبتلا شدن زنان در سن باروری و همسران ایشان به اچ آی وی جلوگیری کنیم.
۲- با استفاده از روشهای تنظیم خانواده، آزمایش اچ آی وی و ارائه خدمات مشاوره ای می توانیم از بارداریهای ناخواسته در میان زنان مبتلا و زنان در معرض خطر اچ آی وی جلوگیری کنیم.
۳- استفاده از آزمایش اچ آی وی برای زنان حامله و شروع به موقع درمان با داروهای ضدرتروویروسی این اطمینان را برایمان فراهم می کند تا هم برای درمان به موقع مادر اقدام کنیم و هم از “انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند” به هنگام بارداری، زایمان و یا در زمان شیردهی جلوگیری کنیم.
۴- با بهره گیری از ادغام برنامه های مراقبت و درمان مبتلایان به اچ آی وی و حمایت از زنان مبتلا و خانواده ایشان نیز می توانیم گامی در جهت جلوگیری از انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند برداریم.
چه
چه قدم های دیگری را نیز در راه پیش رو باید مد نظر قرار دهیم؟
در سراسر جهان و به ویژه در کشور عزیزمان ایران، تمام زنها بدون در نظر گرفتن ثروت، وضعیت ابتلا و محل سکونت باید از خدمات درمانی و پیشگیری و با کیفیت بالا بهره ببرند. به عبارتی برنامه ی “پیشگیری از انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند” باید گسترش پیدا کند به طوری که باید تمامی موانع را در این راه کنار بزنیم. خواه این موانع عملیاتی باشند، یا اجتماعی و یا فرهنگی.
شواهد نشان می دهد که میتوان صدها هزار نوزاد را که به اچ آی وی مبتلا می شوند، نجات داد. به علاوه نه تنها در کشورهای پردرآمد، بلکه حتی در بسیاری از کشورهایی که درآمد پایین و یا متوسط دارند نیز “پیشگیری از انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند” به شدت کاهش یافته است. با افزایش تلاش و اطمینان از ارائه ی خدمات “پیشگیری از انتقال اچ آی وی از مادر به فرزند” می توان این راه انتقال اچ آی وی را ریشه کن کرد.
منابع
WHO/UNAIDS/UNICEF (2011) ‘Global HIV/AIDS Response: Epidemic update and health sector progress towards Universal Access 2011’.
UNAIDS (2011) ‘AIDS at 30: Nations at the crossroads‘.
United Nations (2001), ‘UNGASS Declaration: Resolution adopted by the General Assembly; Declaration of Commitment on HIV/AIDS‘.
UNAIDS (2012) ‘World AIDS Day Report- Results’.
UNAIDS (2011) ‘Global Plan towards the Elimination of New HIV Infections among Children by 2015 and Keeping Their Mothers Alive‘.
UNAIDS (2012) ‘Global Report: UNAIDS Report on the Global AIDS Epidemic‘.
UNAIDS (2012) ‘Regional Fact Sheet 2012: Sub-Saharan Africa‘.
UNAIDS (2012) ‘Regional Fact Sheet 2012: Latin America and the Caribbean